De homo's, lesbiennes en biseksuelen (holebi's) hebben het relatief
goed in Leuven. De stemming aan de KU Leuven wordt steeds toleranter en het stadsbestuur
organiseerde informatie-avonden voor ouders. Ondanks deze positieve tendens is
het voor de minderheidsgroep moeilijk om te leven in een wereld die doordrongen
is van het hetero-ideaal. Allerlei vormen van diskriminatie zijn nog schering
en inslag.
Aan het woord is vooral Pedro Tytgat, de public-relationsverantwoordelijke
van de Leuvense holebi-vereniging Driekant. De jongerenorganisatie &of (Enof)
is vertegenwoordigd door Geert Daelemans de koördinator, en twee leden, Dirk
en Nick.
Veto: Wat is het doel van jullie vereniging?
Pedro Tytgat: «Driekant is de nieuwe naam voor wat vroeger de Roze Drempel
was. In onze statuten zijn drie nivo's van werking beschreven. Ten eerste is
er de maatschappelijke werking, de zogenaamde emansipatiestrijd van holebi's
die vooral met sensibilizering te maken heeft. Vroeger was dit allemaal veel
radikaler, de Roze Drempel is ooit bijna een ekstreem-linkse politieke beweging
geweest met de klemtoon op aktie. Nu ligt de klemtoon op samenwerking met de
overheid. De tweede pijler van onze werking is de groepsgerichte aanpak die probeert
mensen bij elkaar te brengen en zo een sociaal netwerk te kreëren. Ten derde
is er de persoonsgerichte werking met een wekelijks onthaal. We helpen mensen
die met problemen zitten, maar we geven geen echte begeleiding. Sommige mensen
verwijzen we ook door naar psychologen of mensen uit de welzijnsektor. Daarnaast
zijn er nog veel aktiviteiten die niet echt in die doelstellingen passen zoals
fuiven en ontspanningsavonden. Zolang we maar iets doen met homo's is het goed.»
Geert: «&of is de jongerenafdeling van Driekant waar holebi's tot
zesentwintig jaar terecht kunnen. Vroeger waren we bekend onder de naam Het
Goede Spoor. We organiseren infoavonden onder andere over coming out en veilig
vrijen. Ook belangrijk is de scholenwerking waar jonge holebi's uitleg gaan
geven in scholen van het middelbaar onderwijs.»
Dirk: «Om onze zichtbaarheid te verhogen proberen we ook al een tijdje
om in de jeugdraad te zitten. Deze raad overkoepelt allerlei jongerenorganisaties
en studentenverenigingen maar heeft nog geen holebi-stem.»
Geert: «&of bereikt vooral de universiteitstudenten, met andere jongeren
kunnen we moeilijk kontakt leggen.»
Nick: «Universiteitstudenten zijn gemakkelijk te informeren door affiches
in de Alma's of aula's. Wil je mensen uit andere scholen bereiken, dan moet
je echt al scholieren ter plaatse kennen.»
Heteroseks
Veto: Voert de KU Leuven een holebi-vriendelijk beleid?
Geert: «Enkele jaren geleden was er een heuse rel wanneer we een poster
van onze organisatie wilden ophangen in de Universiteitshal. Nu is er al veel
verbeterd, we hebben zelfs de toelating om een affiche over onze 'Vrijschool'
, een info-avond over veilig vrijen, op te hangen.»
Nick: «Ook voor sommige aktiviteiten mogen we gebruik maken van lokalen
van de universiteit.»
Pedro: «Vroeger was het erg. Er is een voorbeeld gekend van een lezing
van de Roze Drempel in een auditorium waarbij alle medewerkers in de zaal
zaten tussen het publiek. Het was voor homoseksuele studenten en assistenten
heel gewaagd om hun nek uit te steken. De vereniging was toen anoniemer, maar
tegelijk agressiever. In die tijd werden bijvoorbeeld ook met de hulp van
hetero's alle kursussen uitgevlooid om te kijken of er geen seksistische of
homofobe opmerkingen instonden.»
Geert: «Aan de KU Leuven is er een regel bij godsdienstwetenschappen
dat homo's geen thesis mogen maken over homoseksualiteit en hetero's wel.
Er wordt hun een soort van betrokkenheid gesuggereerd. Homo's mogen dus enkel
over heteroseks schrijven.»
Veto: Is een coming out op een katolieke universiteit mogelijk?
Dirk: «Nu zijn er veel assistenten en proffen die uitkomen voor hun
geaardheid in een beperkt groepje van naaste collega's, bijna nooit voor de
studenten. Ik denk niet dat dat ook echt nodig is. Bij mezelf merk ik ook
een evolutie: wanneer ik het homo-zijn voor mezelf heb uitgemaakt, wou ik
het eerst aan iedereen vertellen. Later zag ik in dat mensen die mijn vrienden
zijn het moeten weten omdat het een deel is van mijn persoonlijkheid. Personen
die ik maar een paar keer zie, hoeven het niet direkt te weten want dat zou
hetzelfde zijn als hetero-mannen die rondlopen met een bordje "Ik val enkel
op blonde vrouwen". Het is niet dat er niet over gepraat mag worden, maar
ik wil geen etiket opkleven. Er is een verschil tussen "Ik ben Dirk de homo"
dan wanneer je je voorstelt als "Ik ben Dirk" en naderhand ook nog "Ik ben
homo".»
Voetbal
Veto: Een studie van de Gentse universiteit was vorige week voorpaginanieuws.
Hieruit bleek dat een vijfde van de homojongeren in het middelbaar onderwijs
verbaal geweld ondervond van het onderwijzend personeel. Krijgen jullie ook
zo'n meldingen binnen?
Geert: «Ik ken een jongen die zijn coming out deed en daardoor gepest
werd door de medeleerlingen. In plaats van te helpen zei de leraar dat het
de schuld was van de jongen. Hij had het zelf uitgelokt.»
Pedro: «De Federatie Werkgroepen Homoseksualiteit (FWH) houdt een diskriminatielijst
bij. Daarop staan voorbeelden van leerlingen die geen spreekbeurt mochten
houden over het thema. Ook schreef iemand in een opstel over de voorbije zomervakantie
dat hij op homojongerenkamp was geweest. Het werkje kreeg daarvoor nul op
tien.»
Nick: « Op nationaal vlak is de FWH bezig met een sel onderwijs. Samen
met de Vlaamse ministers van onderwijs en gelijkekansenbeleid is er boekje
gemaakt Ik weet wie ik ben. Daarin staan tips om het onderwerp op een
positieve manier bespreekbaar te maken bij jongeren, en niet enkel in de lessen
godsdienst.»
Veto: Hebben jullie veel kontakt met de lesbiennes van Labyrinth?
Pedro: «We werken samen voor verschillende aktiviteiten en we verspreiden
een gemeenschappelijke fuifkalender. We hebben praatkafees en zijn samen gaan
pingpongen. Vroeger hebben we ook al voetbalmatchen lesbiennes-homo's gehouden
maar daar hebben we geen goede ervaringen mee. De heren verloren altijd, maar
vonden wel dat zij het elegantst speelden. »
Nick: «We hebben wel moeilijkheden om biseksuelen te bereiken. Hun
kritiek op de homobeweging is dat ze niet voor vol worden aanzien. Veel biseksuelen
zullen voor het gemak zichzelf als homo of hetero profileren.»
Veto: Verwachten jullie dat de nieuwe vrijzinnige regering meer
zal doen voor holebi's dan de door CVP-PSC gedomineerde regeringen van de
laatste decennia?
Pedro: «In het regeerakkoord zijn al enkele voorstellen opgenomen.
Vooral het samenlevingskontrakt is een positieve evolutie. Het gaat natuurlijk
niet zo heel ver want adoptie ligt nogal gevoelig. Binnen de FWH zijn er dan
ook twee stromingen: de radikalen willen vechten voor volledige gelijkheid
met heterokoppels en dus een adoptieregeling. Anderen willen de regeling zonder
adoptie binnenhalen en dan later verder strijden. Het is ook een diskussie
tussen het principiële en het praktische, want wat is het meest smerige: je
leeft twintig jaar samen en wanneer je partner sterft kan je met lede ogen
aanzien dat de familie het hele huis komt leegroven. Ik denk dat voor de meeste
homo's de kinderwens minder belangrijk is dan de erfenisregeling. Trouwens,
je kan perfekt persoonlijk een kind adopteren als je je relatie verzwijgt.»
Geert: «De kindervraag mag toch niet geminimaliseerd worden. Het is
niet zo dat homo's geen kinderen willen. Er is zeker vraag naar en adoptie
is de enige mogelijkheid.»
Out
Dirk: «De laatste jaren merk ik bij &of een evolutie in de problemen
waar de jongeren mee zitten. Vroeger hadden de jonge holebi's vooral problemen
met zichzelf, nu is het het grootste probleem om een plaats te vinden in de
maatschappij die volledig hetero-georiënteerd is. »
Geert: «De meeste holebi's worstelen ook lang met hun coming out. Er
zijn nog te veel jongeren die het nooit aan hun ouders zullen vertellen.
Nick: «Dikwijls weet men op voorhand hoe de ouders zullen reageren.
Omdat men minderjarig is of omdat men nog studeert en dus financieel afhankelijk
is, neemt men het zekere voor het onzekere.»
Pedro: «Dit jaar hebben we twee info-avonden gehad voor ouders in samenwerking
met de stad. Volgend jaar zullen we dit initiatief om de drie maanden herhalen,
beginnend in maart.»
Veto: Waarom sluiten homo's zich soms op in het homowereldje?
Pedro: «Ik word altijd wat boos als ik zoiets hoor. Ik werk acht uur
per dag met hetero's, mijn familie is volledig hetero, de bakker is hetero,
in 'den Denon' is iedereen hetero. Ik sluit me dan toch niet op. Ik ben helemaal
uit de kast tegenover familie, vrienden, collega's enzovoort. Maar toch merk
ik dat ik over bepaalde onderwerpen beter kan praten met gelijkgestemden.
In mijn vriendenkring zijn er wel meer homo's. Het is een soort groepsgevoel
dat je ook aantreft in bijvoorbeeld de katolieke kerk en een jeugdbeweging.
Sommige verenigingen houden zich minder bezig met het maatschappelijke luik
en evolueren naar een soort van gezelligheidklubs. Op de Gay Games, een soort
van olympische spelen voor holebi's, komt ook de kritiek dat het een afgeschermd
evenement is. Maar dat is toch normaal. Ik zie geen verschil met gelovigen
die ook samenkomen bij allerlei gelegenheden. Maar ik ga bijvoorbeeld niet
uitsluitend naar homo-kafees.»
Dirk: «Met mensen in dezelfde situatie heb je meer raakpunten. Wanneer
je met een hele groep hetero-jongens op kafee zit en er wordt de hele avond
gebabbeld over borsten, borsten en borsten is dat tof voor één of twee keer.
De derde keer wil je ook eens praten over de knappe jongen die je ziet zitten.
Praten daarover gaat beter met soortgenoten of met meisjes. Dikwijls heeft
een homojongen zijn favoriete vriendin waarmee hij van gedachten wisselt.»
Veto: Bestaat er zoiets als een homo-levenstijl?
Pedro:« Ik merk bij mezelf ook een andere levenstijl. Vrienden die
getrouwd zijn, kinderen hebben, een huisje bouwen, kortom het klassieke model,
kunnen vaak het gemakkelijkst babbelen over waar ze in het weekend hun nieuwe
badkamertegeltjes gekocht hebben. Zo'n dingen zijn misschien wel interessant,
maar ik erger mij daar soms aan. Ik heb soms het gevoel van 'An Englishman
in New York', ik leef in een andere wereld. »
Dirk: «Ik heb ook een ander wereldbeeld . Door coming out denk je veel
na en worstel je je door allerlei problemen. Holebi's hebben een iets kritischere
geest.»
Geert: «Sommige holebi's zijn wel eigenwijzer en ekstravaganter. Omdat
ze al veel hebben moeten meemaken, willen ze zich soms wat afzetten. Het is
dikwijls een soort van maatschappijkritiek.»
| David Adriaen |
| Wouter Grégoire |